Elías Davíðsson
18. september 2006

Þegar tveir eða fleiri einstaklingar hittast til að undirbúa ólöglegt eða ósiðlegt athæfi, fremja þeir samsæri. Þegar tveir stjórnmálamenn hittast til að ræða hvernig þeir eigi að fella þann þriðja, fremja þeir samsæri. Þegar tveir eða þrír bankastjórar hittast yfir kaffibolla til að ræða hvernig þeir geti  forðast samkeppni sín á milli, fremja þeir samsæri. Þegar tveir skólanemar undirbúa grikk á hendur þriðja skólafélaga, fremja þeir samsæri. Samsæri geta verið meinlaus eða banvæn og allt þar á milli.

Samsæriskenning er tilgáta um það hvernig var staðið að samsærinu, hverjir stóðu að því og hvert markmið þess hafi verið.

Fáránleg samsæriskenning er tilgáta sem stenst ekki almenn lögmál eðlisfræðinnar og almennrar skynsemi.

Síðan 11. september 2001, hafa stjórnvöld Bandaríkjanna – með liðsinni fjölmiðla – útbreitt eina fáránlegustu samsæriskenningu þessarar aldar. Samkvæmt þessari kenningu hafði hópur strangtrúaðra múslima í Afganistan rottað sig saman til að undirbúa fjögur flugrán í Bandaríkjunum. Samkvæmt kenningunni höfðu nokkrir múslimar rænt fjórum farþegaflugvélum með pökkunarhnífa eina að vopni, flogið þeim langa leið án aðstoðar flugeftirlits og án þess að bandaríski herinn skærist í leikinn og fellt Tvíburaturnana í New York með því að fljúga flugvélunum á þá. Sjálf samsæriskenningin er fáránleg: Í fyrsta lagi gat enginn hinna meintu samsærismanna reiknað með því að þrír eða fjórir einstaklingar gætu
yfirbugað 50-80 flugfarþega ásamt áhöfn með pökkunarhnífa eina að vopni. Það var allt of hætt við að eitthvað færi úrskeiðis.  Í öðru lagi gátu þeir ekki reiknað með því að einstaklingar sem aldrei höfðu stýrt stórum farþegaflugvélum gætu leikið sér að þessu og hitt nákvæmlega fyrstu hæðina á bakhlið Varnarmálaráðuneytisins í Washington án þess að snerta grasflötina. Í þriðja lagi gat enginn samsærismannanna reiknað með því að unnt væri að fella háhýsi með því einu að fljúga farþegavélum á þá, því að hvorki fyrr – né síðar – hafði nokkurt háhýsi hrunið af völdum flugvélahraps eða eldsvoða. Jafnvel byggingar sem stóðu í ljósum logum í heilan sólarhring hrundu ekki. Þann 11. september 2001 hrundu ekki aðeins Tvíburaturnarnir, heldur einnig þriðja byggingin, World Trade Center nr. 7, 47-hæða bygging. Byggingarnar hrundu á fáum sekúndum hver og urðu mestanpart að dufti.

Fáránleiki hinnar opinberu samsæriskenningar endar ekki hér. Því er haldið fram að hinir meintu flugræningjar hafi verð strangtrúaðir múslimar sem þráðu ekkert fremur  en að gerast píslarvottar í þágu einhvers málsstaðar. Jafnframt er okkur sagt að þessir sömu menn hefðu eytt kvöldstundum sínum við áfengisdrykkju og kvennafar og haft um hönd mikla fjármuni. Trúi því hver sem vill að menn sem ástunda slíkan lífsstíl séu ginnkeyptir fyrir sjálfsmorðsárásum.

Fáránleiki þessarar samsæriskenningar er þó ekki eina ástæðan fyrir því að hafna henni. Mikilvægari er sú staðreynd að bandarísk yfirvöld hafa ekki lagt fram haldbærar upplýsingar til að sanna kenningu sína. Til dæmis hafa þau ekki lagt fram sannanir um að þeir múslimar sem vændir hafa verið um að hafa framið voðaverkin (flugræningjarnir) hafi yfirhöfuð farið um borð í flugvélarnar sem þeir eru sakaðir um að hafa rænt og flogið. Líkamsleifar þeirra hafa ekki fundist og enginn hefur borið vitni um að hafa séð þá ganga um borð.  Alríkislögregla Bandaríkjanna hefur ekki heldur treyst sér til að saka Osama bin Laden um hlutdeild í voðaverkum vegna skorts á sönnunargögnum.